Μην αναβάλεις

Η αγαπημένη μου Gretchen Rubin έχει πει:

Nothing is more exhausting than the task that is never started.

Δηλαδή, τίποτα δεν είναι πιο εξουθενωτικό από την εργασία που ποτέ δεν ξεκίνησε… Πόσο σοφό!

Ξεκινώντας να γράφω αυτό το κείμενο… χαμογέλασα κάπως πικρά, γιατί αυτά για τα οποία θα σας μιλήσω, είναι αυτά ακριβώς που παλεύω να τηρήσω, ώστε να είμαι αποτελεσματική.

Δηλαδή πριν ξεκινήσω να γράφω εδώ, έγραψα στο πρωινό μου «ημερολόγιο ευγνωμοσύνης» και στο τέλος ρώτησα τον εαυτό μου τι είναι αυτό που με κρατάει από τη δημιουργία, την πράξη, την επίτευξη, την ολοκλήρωση… Γιατί δειλιάζω να κάνω αυτό που αγαπώ, γιατί γεμίζω αμφιβολίες, γιατί δεν προχωρώ.

Θυμήθηκα τότε ένα ωραιότατο μάθημα που είχα παρακολουθήσει, πριν από αρκετά χρόνια στην πλατφόρμα Coursera, το «Learning how to learn» (αξίζει να το παρακολουθήσετε, διατίθεται δωρεάν, έχει ελληνικούς υποτίτλους και διάρκεια ολοκλήρωσης 17 ώρες).  Σ’ αυτό λοιπόν, έμαθα ότι όταν πρόκειται να ξεκινήσουμε μια εργασία, αυτή και μόνο η σκέψη, μας προκαλεί «πόνο», και έτσι οδηγούμαστε στην προσωρινή αναβολή και τελικά τη ματαίωση. Αυτός ο πόνος λοιπόν, μπορεί να εξαφανιστεί μέσα σε ένα – ΝΑΙ ΕΝΑ – λεπτό, αν αντισταθούμε και πούμε ότι θα ξεκινήσουμε. Αμέσως μόλις ξεκινήσουμε, νιώθουμε ανακούφιση και ενέργεια και φυσικά με την πρόοδο του χρόνου, χαρά για την ολοκλήρωση.

Σκοπός μου δεν είναι να σας εμπνεύσω στιγμιαία, ώστε να αρχίσετε τη δουλειά… Σκοπός μου είναι να σας δείξω όλα τα εργαλεία που γνωρίζω ότι αποδεδειγμένα λειτουργούν αποτελεσματικά, ώστε να τα δοκιμάσετε και να ξέρετε τι να κάνετε όταν έρχεται εκείνη η δύσκολη ώρα του «πρέπει να το κάνω, αλλά.. ας τσεκάρω πρώτα μηνύματα και ειδοποιήσεις». Και φυσικά να ξαναθυμηθώ και να εφαρμόσω η ίδια όσα ξέρω, αλλά μου διαφεύγουν τη σωστή στιγμή.

Έχουμε και λέμε λοιπόν:

Τεχνική της ντομάτας ή pomodoro technique

Θαυματουργή! Μου τη σύστησε η φίλη μου η Μαρία, και αναλυτικά την μελέτησα, όταν παρακολουθούσα το μάθημα που παραθέτω παραπάνω (Learning how to learn). Τι είναι; Έχει πάρει το όνομά της από την ντομάτα (pomodoro στα ιταλικά), η οποία συχνά χρησιμοποιείται ως χρονόμετρο κουζίνας.

Τι κάνεις; Βάζεις το χρονόμετρο/ ρολόι/ κινητό/application να σου μετρήσουν 25 λεπτά καθαρής, απόλυτα συγκεντρωμένης/αδιάσπαστης εργασίας. Κλείνεις τηλέφωνα, παράθυρα, πηγές πιθανών θορύβων/διασπάσεων προσοχής και ξεκινάς! Στα 25 λεπτά, σου σφυρίζει και σταματάς. Σταματάς οπωσδήποτε. Μπορείς να σταματήσεις και λίγο νωρίτερα, ποτέ όμως αργότερα. Και ανταμείβεις τον εαυτό σου με ένα ευχάριστο μικρό διάλειμμα 5-10 λεπτών. Ιδανικά, μπορείς να αποκοιμηθείς για λίγο: ένας σύντομος ύπνος στη διάρκεια της ημέρας δημιουργεί τόσες νέες συνάψεις, ώστε να μπορούμε να πούμε ότι μετά τον ύπνο ο νους μας έχει «αναβαθμιστεί».

Γιατί; Γιατί ο εγκέφαλός μας λειτουργεί/μαθαίνει με δύο λειτουργίες: συγκεντρωμένος  (focused mode) και διασκορπισμένος (diffuse mode). Εναλλάξ. Μαθαίνεις, και αποδίδεις καλύτερα όταν:

• εναλλάσσεσαι από τη μία λειτουργία στην άλλη και
• κάνεις κάθε μέρα λίγη δουλειά.

Το διάλειμμα/ανταμοιβή,  είναι ο χρόνος στον οποίο το οικοδόμημά σου ( ό,τι έμαθες/ έκανες την ώρα της συγκέντρωσης) στερεώνεται, δηλαδή μένει στη μνήμη σου.

Αυτό ίσως να φαίνεται ότι αφορά μόνο τη μάθηση, ωστόσο έχει εφαρμογή και σε κάθε  εργασία. Αν πρέπει να δουλέψεις 6-8 ώρες διανοητικής εργασίας, τότε με τη χρήση της τεχνικής των 25′ και τα ενδιάμεσα διαλείμματα, αποδίδεις μέγιστα και διατηρείς διαύγεια και ενέργεια. Επιπλέον, στη φάση του διασκορπισμού/διάσπασης καταφέρνεις να βρεις λύσεις και να αναπτύξεις ιδέες που αποκλείεται να εμφανιστούν στην παρατεταμένη συγκέντρωση.

Ρίχνω ιδέες για διάλειμμα/ανταμοιβή και αναλόγως του προσωπικού γούστου σου διαλέγεις: καφεδάκι/σοκολάτα, τηλεφώνημα/συνομιλία, σερφάρισμα, μουσική/χορός, γυμναστική/τέντωμα/τρέξιμο, κηπουρική, βιντεοπαιχνίδι, podcast, ειδήσεις (αλλά προσεκτικά και επιλεκτικά), μουσικό όργανο, πλέξιμο, συμμάζεμα/καθάρισμα, ζωγραφική.

Ο κανόνας των 5΄΄

Η Mel Robbins   έχει παρουσιάσει τον κανόνα των 5 δευτερολέπτων στο βιβλίο της The 5 Second Rule που τη βοήθησε να βγει από το τέλμα της ζωής της και να κατακτήσει το όνειρό της. Αρχικά ήταν μια ιδέα για να μην κλείνει το ξυπνητήρι και να σηκώνεται το πρωί από το κρεβάτι. Στη συνέχεια ανακάλυψε ότι χρησιμοποιώντας το, αποκτούσε έλεγχο σε καθετί που ήθελε να κάνει. Έχει ως εξής: Όταν πρέπει να κάνεις μια δουλειά, οποιαδήποτε δουλειά, απλά μετράς αντίστροφα «5-4-3-2-1» και ξεκινάς.

Κατά τη Robbins, ακριβώς πριν κάνουμε κάτι που προκαλεί φόβο, δυσκολία ή ανασφάλεια διστάζουμε. Αυτός ο δισταγμός είναι το φιλί του θανάτου, μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου, πυροδοτεί το νοητικό σύστημα που μας σταματά.

Έτσι, τη στιγμή που το ένστικτό σου λέει να δράσεις προς ένα στόχο, πρέπει να μετρήσεις αντίστροφα «5-4-3-2-1» και να κινηθείς με το σώμα σου, αλλιώς το μυαλό σου θα σε σταματήσει. Όταν μετράς αντίστροφα, νοητικά αλλάζεις ταχύτητα στο μυαλό σου. Διακόπτεις τoν προκαθορισμένο τρόπο σκέψης και κάνεις αυτό που οι ψυχολόγοι ονομάζουν «διεκδίκηση ελέγχου». Το μέτρημα σε αποσπά απ΄τις δικαιολογίες και συγκεντρώνει το μυαλό σου στο να κινηθείς προς μια κατεύθυνση. Και όταν κινείσαι σωματικά αντί να κάτσεις να σκεφτείς, η φυσιολογία σου αλλάζει και το μυαλό συμβαδίζει, συμμορφώνεται.

Είτε θέλεις να ξυπνήσεις νωρίς, να ξεκινήσεις και να συνεχίσεις μια δίαιτα, να κόψεις το κάπνισμα/ αλκοόλ, να γυμνάζεσαι καθημερινά, να ξεκινάς και να τελειώνεις τις δουλειές σου, να μιλήσεις μπροστά σε κοινό, να ξεκινήσεις μαθήματα, να διεκδικήσεις προαγωγή/ αύξηση μισθού, να κάνεις ένα τηλεφώνημα, να αλλάξεις/ διορθώσεις συμπεριφορά, να σταματήσεις τον καταιγισμό των άσχημων σκέψεων, να ζητήσεις ένα ραντεβού, λειτουργεί. Τα 5 δευτερόλεπτα δεν κάνουν τα πράγματα ευκολότερα. Τα κάνουν να συμβούν!

 

και μια δική μου εμπειρία

Με χαρακτηρίζει μια τελειομανία, που μου κλέβει τη χαρά της δουλειάς μου. Ξέρω ότι το ίδιο συμβαίνει σε πολλούς από σας που με διαβάζετε τώρα… Αυτό με στοιχειώνει, ρε παιδί μου, και με ακινητοποιεί τελικά.

Ένα μεράκι μου είναι το ράψιμο… αλλά για να χαρώ κάτι που ράβω, έπρεπε το αποτέλεσμα να είναι υπέροχο, δεν μπορούσα να αποφασίσω ποιο ήταν το τέλειο ύφασμα, το τέλειο πατρόν, από πού να ξεκινήσω (σας θυμίζει κάτι;) και επίσης όταν ξεκινούσα το πήγαινα μονορούφι… αυτό με κούραζε, άρχιζα τα λάθη και απογοητευόμουν… Με συνέπεια να μην ξεκινώ κάτι ξανά, παρά μετά από πολύ καιρό, όταν έβρισκα κάποτε πάλι την έμπνευση και τον ενθουσιασμό μου.

Η απενοχοποίηση με βοήθησε πολύ: πρώτα κατάλαβα ότι αφού ράβω από αγάπη και όχι από ανάγκη ή επαγγελματικά, θα έπρεπε να ελευθερωθώ από τα ‘πρέπει’ και απλά να ράψω. Όχι πολύ, όχι τέλεια, όχι σωστά, απλά να ράψω. Έβαλα έναν κανόνα: Ράβω (σχεδόν) καθημερινά για ένα τέταρτο, απλά για να χαρώ και να εξασκηθώ. Επιλέγω οποιοδήποτε ύφασμα  και ένα πατρόν και ξεκινώ. Δε θα πιστέψετε πόσο παραγωγική υπήρξα από κει και πέρα. Σαν να ξεκλείδωσε κάποιος μέσα μου τη συνταγή της επιτυχίας.

Βέβαια αυτή δεν είναι κάποια δική μου ανακάλυψη. Σίγουρα θα έχετε ακούσει το μυστικό της καλής συνήθειας: Αν θέλεις να κάνεις κάτι καθημερινά και να σου γίνει συνήθεια, ξεκίνα με 5 λεπτά κάθε μέρα. Είναι εύκολο να πεις ότι σήμερα θα περπατήσω ή θα χορέψω ή θα σιδερώσω ή θα καθαρίσω για 5′. Αν το κάνεις για 5 μόνο λεπτά δεν μπορείς να ισχυριστείς ότι είναι δύσκολο ή σε κάνει να «πονάς». Το κάνεις ανάλαφρα. Κάτι σαν να ξεγελάς τον εαυτό σου για να τον πείσεις να ξεκινήσει.

Σημασία δεν έχει αν θα συνεχίσεις μετά τα 5 λεπτά (πού σχεδόν πάντα συμβαίνει), αλλά το ότι θα αποκτήσεις τη συνήθεια, άρα την ευκολία να το κάνεις καθημερινά. Από μόνο του, έστω και 5 λεπτά, φέρνει θεαματικά αποτελέσματα, πόσο μάλλον αν αυξήσεις το χρόνο που αφιερώνεις… αφού λίγο λίγο, το λίγο γίνεται πολύ.

Συμφωνεί μαζί μας και ο μέγας Αριστοτέλης:

Είμαστε αυτό που επανειλημμένα κάνουμε. Ως εκ τούτου, η Αριστεία, δεν είναι πράξη αλλά συνήθεια!

Στο δια ταύτα, προτείνω να ξεκινάτε με την αντίστροφη -ως προς την παρουσίαση- σειρά: πρώτα αποφασίζεις ότι θα δουλεύεις κάθε μέρα για 5-10-15 λεπτά. Στη συνέχεια, όταν έρθει η ώρα που έχεις αποφασίσει, μετράς: 5-4-3-2-1, σηκώνεσαι πηγαίνεις στο χώρο που θα δουλέψεις, ετοιμάζεις τα μέσα που θα χρειαστείς και βάζεις το χρονόμετρο να μετρά από 5 έως 25 λεπτά. Και ντρινννν! διάλειμμα. Αυτό ήταν!

Θα χαρώ να μου γράψετε τις δικές σας συνταγές απόδοσης και επιτυχίας, όπως και τι αποτέλεσμα είχε σε σας η εφαρμογή αυτών των εργαλείων.

 

Με πολλή αγάπη,